تذکرۀ "ثمرات القُدس" و اطلاعاتِ نا شناختۀ آن در حوزۀ ادب عرفانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی. دانشگاه قم. ایران

10.30484/jii.2022.2927

چکیده

تذکره گرانسنگ و گرانبرگ "ثَمرات القُدس  من شَجرات الاُنس" تالیف میرزا لعل بیگ لعلی بدخشی (968-1022ه.ق) به پیروی از نفحات الانس جامی نگارش یافته است. در این تذکره، جمعا شرح احوال و نقل اقوال 594 عارف صاحب نام که عمدتا در شبه قاره هند تاثیرگذار بوده اند،آورده شده و در واقع تتمه و تکمله ای بر نفحات الانس جامی تلقی می شود و خلاء اطلاعاتی مربوط به عارفان پس از دورۀ عبدالرحمن جامی بویژه در خطۀ هند را پُر می کند.با توجه به امکانات و سفرهایی که مولف این تذکره داشته است، می توان دریافت که وی از حجم عظیم منابع و تذکره های مشهور و غیر مشهور در زمان خود بهره جسته و ازاین حیث، این تذکره از غنی ترین کتاب هایی است که زندگینامۀ عارفان مسلمان در دوره حکمرانی تیموریان هند را دربردارد. این کتاب همچنین بیانگر رواج نحله های گوناگون عرفانی در دوران پرشکوه اکبر شاه و فرزندش جهانگیر شاه است و با توجه به اوج شکوفایی ادب فارسی در این عهد، وپیوند وثیق عارفان مسلمان هندی با زبان فارسی، نقل اشعار و ذکر آثار این عارفان در چنین اثری، بخشی مغفول از تاریخ ادبیات فارسی را از دستبرد حوادث پاس داشته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

tazkira "Thamarat al-Quds " and its unknown information in the field of mystical literature..

نویسنده [English]

  • Mohammadreza Movahedi
Associate Professor, Department of Persian Language and Literature, Faculty of Literature and Human Sciences. University of Qom. Iran
چکیده [English]

 The important and valuable tazkira "Thamarat al-Quds Man Shajarat al-Uns" written by Mirza Lal Bey Lalali Badakhshi (968-1022 A.H.) was written following the inspiration of " Nafahat Al-Anas Man Hazrat al-Quds” Jami. In this tazkira, a total of 594 famous mystics who were influential in the Indian subcontinent are given.And actually completing the information of Nafahat Alans Jami's book.And this book fills the lack of information about the mystics after the period of Abdul Rahman Jami, especially in the land of India.The author of this tazkira has used many sources and famous and non-famous tazkira to write the book.  have given. And for this reason, this tazkira is one of the richest books that contains the biographies of Muslim mystics during the period of Timurid rule in India. And considering the peak of the flourishing of Persian literature in this period and the strong connection of Indian Muslim mystics with the Persian language, by transferring and recording the poems and mentioning the works of these mystics in such a book, he has kept and records of a part of the history of Persian literature that was neglected.

کلیدواژه‌ها [English]

  • The tazkira
  • Thamarat al-Quds Man Shajarat al-Uns Mirza Lal Bey Lalali Badakhshi Nafahat Al-Anas Man Hazrat al-Quds Abdul Rahman Jami. The Timurids of India
  • تاریخ دریافت: 16 اردیبهشت 1401
  • تاریخ بازنگری: 20 مرداد 1401
  • تاریخ پذیرش: 17 شهریور 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 15 مهر 1401