تهران در گذر از قاجاریه به پهلوی با استناد به روزنامة خاطرات عین‌السلطنه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

پژوهشگر تاریخ اسلام

10.30484/jii.2022.3085.1077

چکیده

از زمانی که آقامحمدخان قاجار تهران را به پایتختی برگزید، تا روزگار سلطنت رضاشاه تغییرات بسیاری به خود دید. گوشه‌هایی از این تغییرات در آثار تاریخ‌نگاری عصر قاجار و پهلوی انعکاس یافته است. روزنامة خاطرات عین‌السلطنه جلوه‌هایی از این تغییرات را در خود دارد. این مقاله با روش توصیفی، ضمن بررسی تغییرات بافت شهری تهران در گذر از قاجاریه به پهلوی با استناد به خاطرات عین‌السلطنه، دیدگاه‌ها، انتقادات و پیشنهادهای وی را دربارة توسعة شهر تهران واکاوی می کند. این بررسی نشان داد تغییرات بافت شهری تهران که از عصر ناصری آغاز شده بود، در دوران وزارت و سلطنت رضاشاه با شتاب بیشتری ادامه یافت. به گونه‌ای که تهران از بافت سنتی خارج و به شهری نسبتاً مدرن تبدیل شد. بخشی از ساخت و سازهای دورة پهلوی اول، لازمة توسعة مدنی و فرهنگی ایران بود. برای مثال ساخت ساختمان‌های اداری و بانک‌ها لازمة توسعه مدنی و ساخت مراکز علمی و فرهنگی مانند دانشگاه و مدرسه و کتابخانه لازمة توسعه فرهنگی کشور بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Tehran during the transition from the Qajar to the Pahlavi dynasties According to Ein al-Saltanah's diary

نویسنده [English]

  • Mansiureh Karimighahi
Islamic history researcher
چکیده [English]

Many developments occurred during the time AghaMohammad Khan Qajar picked Tehran as his capital and the reign of Reza Shah.The historiographical writings of the Qajar and Pahlavi eras reflect some of these shifts.The expressions of these shifts can be found in Ain al- Saltanah's diary. This article uses Ain al- Saltanah's memoirs to describe the changes in the urban fabric of Tehran during the transition from Qajar to Pahlavi rule, and analyzes his views, criticisms, and proposals for Tehran city.

This research revealed that alterations in Tehran's urban fabric, which began during the Nasserite era, accelerated throughout Reza Shah's cabinet and reign. As a result, Tehran moved away from its traditional setting and became a comparatively contemporary metropolis.

Part of the first Pahlavi period's constructions were required for civil and cultural growth of Iran. For example, civil growth necessitated the construction of office buildings and banks, while cultural development necessitated the creation of scientific and cultural facilities such as colleges, schools, and libraries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Tehran
  • Qajar
  • Pahlavi
  • Reza Shah
  • Ainat al-Saltanah Memoirs
دوره 12، شماره 2
شهریور 1401
صفحه 47-67
  • تاریخ دریافت: 07 دی 1400
  • تاریخ بازنگری: 03 خرداد 1401
  • تاریخ پذیرش: 04 خرداد 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 04 خرداد 1401