نقش وقف در توسعه نظام آبرسانی در ایران دوره تیموریان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکتری تاریخ از گروه تاریخ دانشگاه شیراز، شیراز ،ایران

10.30484/jii.2023.3413.1116

چکیده

یکی از کارکردهای مهم وقف، توسعه رفاه اجتماعی و تامین آسایش عمومی است. با توجه به کم‌آبی سرزمین ایران و اهمیت نظام آبرسانی ،وقف و نهادهای موقوفه نقش مهمی در تأمین آب وآبرسانی و توسعه زیرساخت های نظام آبرسانی در ایران داشته اند. یکی از ادوار مهم تاریخی در ایران که صدمات و لطمات سختی بر پیکره نظام آبرسانی ایران داشته است، دوره تیمور است که افزون بر حملات او ، کشمکش‌های شاهزادگان، اُمرا و نیز عوامل طبیعی موجبات تخریب نظام آبرسانی در دوره جانشینان تیمور(807-911ه.ق) شده است.آنچه مقرر است در این پژوهش بدان پرداخته شود بررسی نقش وقف در ایجاد و بازسازی  تأسیسات آبی  و آبرسانی در ایران دوره جانشینان تیمور است. علاوه براین در این پژوهش  تلاش شده است تا با روش توصیفی - تحلیلی و استنتاجی با بهره گیری از منابع اسنادی و متون و آثار کتابخانه‌ای به این سوال پاسخ داده شود که وقف و نهادهای موقوفه چه نقشی  در توسعه نظام آبرسانی در زمان جانشینان تیمور گورکانی داشته اند.  یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که درکنار اقدامات جانشینان تیمور بویژه شاهرخ، سلطان ابوسعید و سلطان حسین بایقرا  که در راستای ایجاد و احیاء نظام آبرسانی داشته اند، ازنهاد وقف و واقفان و ظرفیت های آن برای بسترسازی فرهنگی و امور خیریه و عام المنفعه استفاده های شایان توجهی شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The Role of Endowment in the Development of Water Supply Systems in Iran ( Case Study: the Period of Timur’s Successors)

نویسنده [English]

  • Sedigheh Parvizinia
PhD in History from the History Department of Shiraz University, Shiraz, Iran
چکیده [English]

One of the important functions of waqf is to develop social welfare and provide public comfort. Considering the scarcity of water in the land of Iran and the importance of the water supply system, endowment and endowment institutions have played an important role in providing water and water supply and developing the infrastructure of the water supply system in Iran. One of the important historical periods in Iran, which had serious injuries and damages on the body of Iran's water supply system, is the period of Timur, in addition to his attacks, the conflicts of princes, umrahs, and natural factors caused the destruction of the water supply system during the period of Timur's successors (807-911 AH). A) has been done. What is supposed to be addressed in this research is the investigation of the role of waqf in the creation and reconstruction of water and water supply facilities in Iran during the period of Timur's successors. In addition, in this research, an attempt has been made to answer the question of what role the endowment and endowment institutions played in the development of the water supply system during the time of Timur Gorkani's successors with a descriptive-analytical and inferential method using documentary sources and library works. are The findings of the research indicate that along with the actions of Timur's successors, especially Shah Rukh, Sultan Abu Saeed and Sultan Hossein Bayqra, who were in the direction of creating and reviving the water supply system, the endowment institution and its capacities for cultural foundation and charitable and public benefit It is worth noting.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Endowments
  • Water supply systems
  • Reservoir
  • Aqueduct
  • Timurid period
  • تاریخ دریافت: 09 فروردین 1402
  • تاریخ بازنگری: 25 اردیبهشت 1402
  • تاریخ پذیرش: 11 اردیبهشت 1402