تاثیر روابط محمد قزوینی با ایران شناسان خارجی در گسترش دانش ایران شناسی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه خلیج فارس.بوشهر. ایران.

10.30484/jii.2023.3028

چکیده

گسترش ارتباط میان ایران و اروپا از اواخر دوره قاجار و به ویژه پس از انقلاب مشروطه، سبب توجه و حتی علاقه‌ی اروپاییان  به ایران شد و در پی آن افزایش رفت و آمدها به ایران  بیشتر شد. یکی از پیامدهای این جریان، گسترش  مطالعات ایرانشناسی درغرب و نگارش آثار علمی و مهم در این زمینه بود. آثاری که ایرانیانِ علاقه‌مند را به تکاپوهای بیشترواداشت تا  تحقیقاتیِ بسیار کم سابقه ای را درباره ایران و مطالعات ایرانشناسی  انجام دهند . محمد قزوینی یکی از مهم‌ترین این علاقه‌مندان است که نقش و سهمی تعیین کننده  در تحول دانش ایران شناسی در ایران و غرب دارد. سفرطولانی و پر مشقت او به  غرب ، علاوه بر در نشان دادن فرهنگ و تمدن ایرانی به اروپاییان تاثیری دو سویه هم بر شخصیت‌های ایران شناس غربی و هم بر نوع نگرش خودش داشته است. بنابراین می توان او را  سرآغاز یک تحول در مطالعات ایرانشناسی در غرب دانست.  از این رو این پژوهش بر آن است که گذشته از بیان اهمیت محمد قزوینی در این جریان، به ارتباط او با مهم‌ترین ایران شناسان آن زمان و تأثیرپذیری وی از آثار و شیوه‌های نوین علمی و پژوهشی و انتقال آن به ایران بپردازد

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

The influence of Mohammad Qazvini's relations with foreign Iranian scholars in the expansion of  "Iranian studies" knowledge

نویسنده [English]

  • Mohammad Reza Gholizadeh
Assistant Professor, Department of History, Faculty of Literature and Human Sciences, Persian Gulf University, Bushehr. Iran.
چکیده [English]

The expansion of the relationship between Iran and Europe since the end of the Qajar period and especially after the constitutional revolution, caused Europeans to pay attention and even interest in Iran, and as a result, there was an increase in visits to Iran. One of the consequences of this flow was the expansion of Iranian Studies in the West and the writing of important scientific works in this field. The works made interested Iranians make more efforts to carry out very rare research about Iran and Iranian studies. Mohammad Qazvini is one of the most important of these enthusiasts who has a decisive role and contribution to the evolution of Iranology knowledge in Iran and the West. His long and arduous journey to the West, in addition to showing the Iranian culture and civilization to the Europeans, has had a two-way impact on the personalities of Western Iranologists and his attitude. Therefore, he can be considered the beginning of a revolution in Iranian Studies in the West. Therefore, this research aims to, apart from expressing the importance of Mohammad Qazvini in this trend, deal with his relationship with the most important Iranologists of that time and his influence on modern scientific and research works and methods and their transfer to Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Mohammad Qazvini
  • Iran
  • West
  • Iranian Studies
  • Orientalism Oriental Studies.. traditional way . Western method
  • آزادیان، شهرام، 1384، تصحیحات علامه قزوینى در مجموعه اوقاف گیب، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران،  شماره 173.
  • اشپولر، برتولد، 1346، سهم آلمان در ایران‌شناسی، کاوه (مونیخ آلمان)،فروردین، شماره 7.
  • افشار، ایرج، 1358، نامه مهم و خواندنی از محمد قزوینی، آینده، سال 5، شماره 4-6.
  • افشار، ایرج، 1384، مسائل نقد و تصحیح متن‌های فارسی و مشکل حفظ اصالت نسخه‌های خطی، نامه بهارستان، سال 6، شماره 1 و 2، دفتر 11-12.
  • اقبال، عباس، 1328، یادگار، سال پنجم، شماره 9-8.
  • امید سالار، محمود، 1384-1385، علامه قزوینی و فن تصحیح متن، نامه بهارستان، سال 6، شماره 11 و 12.
  • امید سالار، محمود، 1393، علامه قزوینی و شیوه غربی تحقیق، فصلنامه آیینه میراث، سال 12، دوره جدید، ضمیمه شماره 33.
  • بهرامیان، علی/ مطلبی کاشانی، نادر، 1383، اسناد و مکاتبات علامه محمد قزوینی درباره تهیه عکس از نسخه‌های خطی اروپا، نامه بهارستان، سال پنجم، شماره 1 و 2، بهار و زمستان، دفتر، 10-9.
  • بهرامیان، علی، 1378، علامه قزوینی از لابه لای یادداشت‌هایش، یادنامه علامه قزوینی، به کوشش علی دهباشی، کتاب و فرهنگ، چ اول.
  • پورداود، ابراهیم، 1306، پوراندخت نامه، انتشارات انجمن زرتشتیان ایرانی بمبئی.
  • تقی زاده، حسن، 1368، زندگی طوفانی، تهران، علمی، چ اول.
  • جمالزاده، محمد علی، 1350، نامه‌ای از علامه محمد قزوینی، یغما، سال 24، شماره 7، پیاپی 277.
  • جمالزاده، محمد علی، 1351، چند روزی با حکیم فلکی شروانی؛ وحید؛ مرداد؛ شماره 104.
  • حکیم، سید محمد حسین، 1398، نامه‌های محمد قزوینی به علی اکبر دهخدا، فرهنگ بان، س1، ش1، بهار.
  • دو نامه از قزوینی (قسمتی از نامه گم شده قزوینی مربوط به 1933 یا 1935م)، ایرج افشار، 1360، آینده، سال 7، بهمن و اسفند، شماره 11 و 12.
  • زرین کوب، عبدالحسین، 1361، نقد ادبی، ج دوم، چ سوم.
  • زندگی نامه و خدمات علمی علامه محمد قزوینی، 1385، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، چ اول.
  • علامه قزوینی و تصحیح متون، 1378، گفتگو با محمد روشن، عباس ماهیار، محمود فتوحی، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، مرداد، شماره 22.
  • غنی، قاسم، 1330، در احوال و اخلاق مرحوم قزوینی، یغما، سال چهارم، فروردین، شماره 1، پیاپی 35.
  • غنی، قاسم، 1360، میرزا محمد خان قزوینی در یادداشت‌های غنی، آینده، سال 7، بهمن و اسفند، شماره 11 و 12.
  • قزوینی، 1305، وفات استاد ادوارد براون انگلیسی، ایرانشهر، شماره 2 و 3 و 4، سال 4، اول تیر.
  • قزوینی، محمد، 1363، بیست مقاله قزوینی، ج 1 و 2، به کوشش ابراهیم پورداود، دنیای کتاب، چ دوم.
  • کسروی، احمد، 1305، خرده‌گیری و موشکافی، آینده، سال اول، اردیبهشت، شماره 10.
  • مجلس یادبود مرحوم قزوینی، نامه فرهنگستان (قدیمی)، خرداد، شماره 1.
  • محیط طباطبایی، محمد، 1378، یادنامه علامه محمد قزوینی.
  • معین، محمد، 1387، مجموعه مقالات دکتر محمد معینف به کوشش مهدخت معین، ج2، چ دوم.
  • مینورسکی، ولادیمیر، 1333، یه یاد قزوینی، یغما، سال هفتم، شماره1، پیاپی 69.
  • مینوی، مجتبی، 1351، نقد حال، انتشارات خوارزمی.
  • نامه محمد قزوینی به عباس اقبال، 1335، یغما، سال 9، شماره1، پیاپی 93.
  • نا‌مه‌های قزوینی به تقی زاده، 2536، به کوشش ایرج افشار، انتشارات جاویدان، چ دوم.
  • نامه‌های مینورسکی به قزوینی (2)، یغما، 1356، سال 30، شماره 2، پیاپی 344.
  • یادداشت‌های قزوینی، 1363، به کوشش ایرج افشار، 10 جلد در 4 مجلد، انتشارات علمی، چ سوم.
  • یادنامه علامه محمد قزوینی، 1378، به کوشش علی دهباشی، تهران، کتاب و فرهنگ، چ اول.
  • یغمایی، حبیب، 1356، علامه محمد قزوینی، یغما، سال 30، شماره 5، پیاپی 347.
  • Browne, Edward G, 1959, A Literary History of Persia, vol 4